Dla Rodziców

      • Dzieci przed ekranem. Jak dbać o zdrowy rozwój w cyfrowych czasach?

      •  

        W świecie, w którym technologia towarzyszy nam na każdym kroku, coraz młodsze dzieci spędzają czas przed ekranami – telewizorów, tabletów, smartfonów czy komputerów. Wyniki badania „Brzdąc w sieci”, przeprowadzonego w 2020 r. przez pracowników Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, pokazują, że już ponad połowa (54%) dzieci w wieku
        do 6 lat korzysta z mobilnych urządzeń ekranowych, a średni wiek rozpoczęcia korzystania
        z tych urządzeń to 2 lata i 2 miesiące. Prawie 75% dzieci w wieku 0-6 lat korzysta z mobilnych urządzeń z dostępem do sieci internetowej podczas podróży, ponad połowa – podczas posiłków i ponad 21% - w czasie korzystania z toalety. Choć urządzenia ekranowe mogą wspierać rozwój dziecka, dostarczając wartościowych treści edukacyjnych, ich nadmierne lub niekontrolowane używanie niesie ze sobą wyzwania i zagrożenia, zarówno dla zdrowia fizycznego, poznawczego, jak i emocjonalnego. Sami badani rodzice przyznają, że dostrzegają negatywne konsekwencje korzystania przez dzieci z urządzeń ekranowych, takie jak: trudności z kontrolą czasu korzystania z tych urządzeń, przebodźcowanie, zachowania trudne, utrata zainteresowania innymi aktywnościami, niepokój i problemy ze snem, izolacja, a także ekspozycja na reklamy.

        Amerykańska Akademia Pediatryczna (AAP) opracowała zalecenia, które mówią o tym,
        że dzieci do 18 miesiąca życia nie powinny mieć dostępu do mediów cyfrowych, z wyjątkiem rozmów z użyciem wideokomunikatorów, jeśli służą one kontaktom z bliskimi. Od 18. do 24. miesiąca życia AAP rekomenduje możliwie jak najmniej kontaktu z mediami cyfrowymi,
        a rodzice powinni towarzyszyć dziecku w korzystaniu z urządzeń ekranowych. Od 2 do 5 roku życia dzieci nie powinny korzystać z urządzeń cyfrowych więcej niż 1 godzinę dziennie (najlepiej z przerwami). Dobrze, by nadal odbywało się to pod nadzorem rodzica.

        Negatywny wpływ mediów elektronicznych na rozwój dziecka obserwowany jest w każdej sferze. W rozwoju fizycznym możliwe skutki to m.in.: obniżona sprawność motoryczna, wady postawy, zaburzenia wzroku, otyłość. Dziecko nadmiernie korzystające z urządzeń ekranowych nie ma możliwości zaspokojenia podstawowej w tym okresie rozwojowym potrzeby ruchu.
        Jest również w momencie ciągłego rozwoju układu mięśniowo – szkieletowego, któremu
        nie służy bierność ruchowa oraz częste pozostawanie dziecka w pozycjach statycznych.

        W rozwoju emocjonalnym i społecznym szczególną uwagę zwraca się na umiejętność samoregulacji oraz umiejętność inicjowania i podtrzymywania kontaktów społecznych. Uspokajanie dziecka za pomocą udostępniania mu urządzeń ekranowych powoduje, że dziecko nie ma możliwości nauczyć się kontroli swoich emocji bez czynników zewnętrznych (w tym wypadku przekierowanie uwagi na ekran) i bez dostępu do nich nie będzie umiało skorzystać ze strategii radzenia sobie z napięciem, bazujących na wewnętrznych zasobach. Ograniczenie czasu przeznaczonego na kontakty z rówieśnikami może znacznie utrudnić i opóźnić nabywanie przez dziecko umiejętności społecznych.

        W rozwoju intelektualnym niekontrolowane i nadmierne korzystanie z cyfrowych urządzeń wiąże się m.in. z obniżoną umiejętnością organizacji pola spostrzeżeniowego (umiejętnością analizy statycznego materiału wzrokowego), trudnościami w zakresie nauki czytania, a także zaburzeniami w zakresie mowy i komunikacji. Urządzenia ekranowe są źródłem bodźców, które pobudzają głównie prawą półkulę mózgu, natomiast lewa półkula (ta związana z mową) jest niedostatecznie stymulowana. Poza tym umiejętności komunikacyjne rozwijają się najbardziej i najefektywniej w kontakcie z drugim człowiekiem.

        Mózg człowieka jest plastyczny przez całe życie, jednak najmocniej do 3.-4. roku życia. Wielość różnorodnych doświadczeń jest bardzo istotna dla prawidłowego rozwoju dziecka. Ważne, by dzieci, poznając świat, budowały reprezentacje umysłowe w oparciu o realne doświadczenia, nie tylko wzrokowe, ale również dotykowe i ruchowe.

        Przed problemowym korzystaniem z urządzeń ekranowych chroni dziecko przede wszystkim bliska relacja z rodziną. Otoczenie dziecka powinno przyjrzeć się swoim własnym nawykom
        i postawom dotyczącym nowych technologii. Dziecko, obserwując nasze zachowania, może nas naśladować, trudniej jest również egzekwować od dziecka ustalone
        w domu ekranowe zasady, jeśli sami ich nie przestrzegamy. Ważne, by pokazywać dzieciom alternatywne, aktywne formy spędzania wolnego czasu, budować i pielęgnować więź
        z dzieckiem w czasie, w którym (chociaż na krótko) jesteśmy blisko, „tu i teraz”, tylko
        dla niego, bez równoczesnego wykonywania obowiązków domowych, zajmowania się innymi sprawami, w tym korzystaniem z telefonu, tabletu czy komputera.

        Dla racjonalnego korzystania z urządzeń ekranowych ważne jest ustalenie zasad, które będą obowiązywać całą rodzinę:

        - ustalenie limitów na ekrany: dzieci do 2 r.ż. bez dostępu do ekranów, dzieci 2-5 lat –
        do godziny dziennie, dzieci 6-12 lat – do 2 godzin dziennie, rodzice i nastolatkowie również powinni się kontrolować;

        - zasada zaprzestania korzystania z urządzeń ekranowych co najmniej godzinę przed snem (niebieskie światło ekranów utrudnia zasypianie i pogarsza jakość snu);

        - spożywanie posiłków bez ekranów, ustalenie wspólnych rodzinnych aktywności bez urządzeń ekranowych (np. spacery, spotkania towarzyskie, zabawa) – koncentrowanie się wtedy na byciu razem;

        - odkładanie urządzeń cyfrowych poza sypialnie i pokoje dziecięce (korzystanie z tradycyjnych budzików, pozostawianie smartfonów w wyznaczonym do tego miejscu);

        - ustalanie czasu na ruch, aktywności fizyczne (dzieci do 2 r.ż. minimum 3 godziny, dzieci powyżej 2 lat i młodzież - minimum godzinę dziennie)

        - kontrola rodzicielska, towarzyszenie dzieciom, by w razie potrzeby mogły wyrazić swój niepokój czy zadać pytania dotyczące treści, które je zaniepokoiły lub które były dla nich niezrozumiałe; w domu rozmawia się o zagrożeniach i pozytywnych stronach sieci;

        - zasada przemieszczania się bez korzystania z ekranów (podczas chodzenia, prowadzenia samochodu, przechodzenia przez ulicę itp.)

        Przydatne materiały:

        • bezpłatne materiały dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz materiały dla samych dzieci (w zakładce Biblioteczka) https://pierwszekroki.net/
        • strona fundacji Dbam o mój zasięg – cyfrowa higiena, profilaktyka e-uzależnień wśród dzieci, młodzieży, dorosłych https://dbamomojzasieg.pl/
        • projekt edukacyjny Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (FDDS) dla dzieci 4-6 lat https://necio.pl/ o bezpiecznym korzystaniu z Internetu
        • serwis FDDS uczący dzieci bezpiecznego korzystania z urządzeń ekranowych https://sieciaki.pl/ 

        Opracowała:

        Elżbieta Dąbrowska

        • Porady oraz aktywności dla Dzieci i Rodziców

        • Dzień dobry!
          Zdrowe nawyki to klucz do dobrego samopoczucia i długowieczności. Chociaż każdy z nas prowadzi inny tryb życia, istnieją uniwersalne zasady, które mogą pomóc każdemu czuć się lepiej na co dzień. Sprawdź, jak możesz zadbać o siebie!

          1. Regularna aktywność fizyczna

          Ruch to podstawa zdrowia! Codzienna dawka aktywności – nawet w formie spaceru czy rozciągania – wspiera kondycję fizyczną, poprawia nastrój i daje energię. Staraj się poświęcić co najmniej 30 minut dziennie na jakąkolwiek formę ruchu, którą lubisz – np. jazda na rowerze.

          2. Zbilansowana dieta

          To, co jemy, ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Warto sięgać po świeże warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, zdrowe tłuszcze i białka. Unikaj przetworzonej żywności, cukrów oraz nadmiaru soli. Pamiętaj, że zbilansowane odżywianie to klucz do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

          3. Pij wodę

          Odpowiednie nawodnienie to podstawa! Woda pomaga usunąć toksyny, wspiera metabolizm i wpływa na wygląd skóry. Staraj się pić około 2 litry wody dziennie, a jeśli uprawiasz sport lub jest gorąco, zwiększ ilość płynów.

          4. Odpoczynek i regeneracja

          Nasze ciała potrzebują odpoczynku, aby się regenerować. Wysypianie się jest kluczowe, by zachować jasność umysłu i zapobiegać zmęczeniu.

          Dbanie o zdrowie to nie tylko jednorazowe działania, ale codzienne, małe wybory, które w dłuższej perspektywie przynoszą ogromne korzyści. Dbaj o siebie każdego dnia – Twoje ciało i umysł będą Ci za to wdzięczne!

          Opracowała:

          Agnieszka Zacharzewska

           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           

    • Zajęcia sportowe

      Zajęcia sportowe pozwalają dziecku nie tylko uwolnić nadmiar energii i poprawić kondycję, lecz także mogą mu dawać dużo satysfakcji i uczyć istotnych wartości – krzewić ducha zdrowej rywalizacji, nakłaniać do współpracy z innymi, dawać poczucie wspólnoty w drużynie, czy zachęcać do systematyczności. Dzieci szybciej uczą się nowych pojęć podczas aktywności fizycznej, ponieważ ruch wspiera rozwój poznawczy i wpływa na różne aspekty funkcjonowania mózgu. Oto kilka powodów, dlaczego tak się dzieje:

      1. Lepsze ukrwienie mózgu: Aktywność fizyczna poprawia krążenie krwi, co z kolei zwiększa ilość tlenu i substancji odżywczych dostarczanych do mózgu. To wspomaga funkcje poznawcze, takie jak pamięć, koncentracja i zdolność uczenia się.
      2. Stymulacja wielu zmysłów: Dzieci uczą się najlepiej, gdy korzystają z różnych zmysłów (wzrok, dotyk, ruch). Aktywność fizyczna angażuje różne zmysły, co wzmacnia powiązania między neuronami i ułatwia zapamiętywanie nowych informacji.
      3. Rozwój motoryki i koordynacji: Ruch rozwija zdolności motoryczne, które są powiązane z funkcjami poznawczymi. Badania sugerują, że dzieci, które rozwijają swoje umiejętności motoryczne, lepiej radzą sobie z zadaniami wymagającymi myślenia przestrzennego i rozwiązywania problemów.
      4. Zwiększenie poziomu dopaminy i serotoniny: Aktywność fizyczna zwiększa poziom neuroprzekaźników takich jak dopamina i serotonina, które są związane z poczuciem przyjemności, motywacją i lepszym nastrojem. Dobre samopoczucie ułatwia skupienie i chęć do nauki.
      5. Uczenie się przez doświadczenie: Dzieci często łatwiej przyswajają nowe pojęcia, kiedy mogą je bezpośrednio doświadczyć lub przećwiczyć. Aktywność fizyczna daje im możliwość włączenia w naukę elementu praktycznego, co wzmacnia zrozumienie abstrakcyjnych pojęć.
      6. Lepsza pamięć przestrzenna: Ruch pomaga dzieciom lepiej rozumieć relacje przestrzenne, co jest ważne w procesie uczenia się, zwłaszcza w matematyce, geometrii czy naukach przyrodniczych.

      Prawidłowa postawa ciała

      Jako nauczycielka zajęć sportowych bardzo dużą uwagę zwracam na kształtowanie nawyków prawidłowej postawy i wdrażam odpowiednie ćwiczenia zmniejszające dysfunkcje w ciele dziecka.

      Zajęcia sportowe dla dzieci to doskonały sposób, by wcielić w życie powiedzenie „W zdrowym ciele zdrowy duch”.

      1. Symetryczność ciała

      Dzieci, które mają prawidłową postawę, wykazują symetrię ciała. Oznacza to, że ich ramiona, biodra i kolana są na jednym poziomie. Kiedy patrzymy na dziecko z przodu lub z tyłu, ciało powinno być równe, bez wyraźnych przechyłów w jedną stronę. W przypadku oglądania postawy z boku, można zauważyć delikatną krzywiznę kręgosłupa, ale w normie – naturalna krzywizna powinna być wyważona i nieprzesadna.

      2. Wyprostowane plecy

      Prawidłowa postawa ciała zakłada wyprostowane plecy. Dziecko nie powinno mieć nadmiernie zaokrąglonych pleców, ani pochylać się do przodu czy do tyłu. Kręgosłup powinien być wyprostowany, a naturalne krzywizny (kifoza piersiowa i lordoza lędźwiowa) – delikatne i proporcjonalne.

      3. Odpowiednie ustawienie głowy

      Głowa w prawidłowej postawie powinna być prosto ustawiona nad kręgosłupem, bez nadmiernego pochylenia do przodu lub do tyłu. Często mówi się, że dziecko powinno „patrzeć prosto przed siebie”, co pomaga w zachowaniu odpowiedniego ułożenia głowy.

      4. Stabilne biodra

      Biodra powinny być ustawione równo, bez przechylania na jedną stronę. W przypadku chodzenia dziecko powinno stawiać kroki równomiernie, bez przesadnego bujania się na boki. Równomierne biodra są również wskaźnikiem odpowiedniego rozwoju mięśni brzucha i dolnych partii ciała.

      5. Prawidłowe ułożenie nóg i stóp

      Kiedy dziecko stoi, jego kolana powinny być skierowane do przodu, a stopy równolegle do siebie. Nogi powinny mieć naturalne odstępy – kolana nie powinny być nadmiernie skierowane do wewnątrz ani na zewnątrz, a stopy powinny spoczywać całkowicie na podłożu, bez przesadnego opierania się na palcach lub piętach.

      6. Luźne ramiona i łopatki

      Ramiona dziecka powinny być swobodnie opuszczone, a łopatki lekko cofnięte, bez nadmiernego „garbienia się”. Ważne, aby nie były napięte lub uniesione ku górze. Takie ustawienie sprzyja odpowiedniej postawie klatki piersiowej i stabilności górnych partii ciała.

      Pamiętajmy, że kształtowanie prawidłowej postawy u dziecka to proces, który wymaga konsekwencji i uwagi. Wczesna interwencja i regularna kontrola mogą pomóc uniknąć problemów z kręgosłupem w przyszłości i wpłynąć pozytywnie na ogólny rozwój dziecka.

      PRAWIDŁOWA POSTAWA CIAŁA MAŁEGO DZIECKA (2-5 LAT)

      - TYŁ GŁOWY I PLECY USTAWIONE W JEDNEJ LINII

      - TUŁÓW POCHYLONY DO PRZODU

      - MOŻE WYSTĘPOWAĆ PŁASKOSTOPIE

      - LEKKO WYPUKŁY BRZUCH

      - LEKKA LORDOZA LĘDŹWIOWA

      PRAWIDŁOWA POSTAWA CIAŁA STARSZEGO DZIECKA (6-10 LAT)

      - LEKKO ZAOKRĄGLONE BARKI

      - LORDOZA LĘDŹWIOWA

      - PROSTE NOGI BEZ ZGIĘCIA STAWÓW BIODROWYCH I KOLANOWYCH

      - BRAK PŁASKOSTOPIA

      - PŁASKI BRZUCH

      O czym warto pamiętać?

      1. Dziecko powinno spędzać czas wolny na świeżym powietrzu, wybierać aktywny wypoczynek: pływanie, jazda na rowerze, zabawa na placu zabaw, spacer.
      2. Zachowanie prawidłowej postawy w czasie: siedzenia (zwracać uwagę aby dziecko nie siedziało w kształcie litery W), chodzenia (aby stawiało na podłożu całe stopy od pięty), zabawy i noszenia plecaka.
      3. Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy w czynnościach dnia codziennego.
      4. Ćwiczenia z rodzicami w warunkach domowych (w godzinach popołudniowych lub wieczornych przed posiłkiem około 20 min.).
      5. Dobór odpowiedniego obuwia (prawidłowy but powinien: obejmować kostkę i sięgać nieco ponad nią, jest stosunkowo lekki, jest nieco dłuższy od stopy, dobrze obejmuje stopę, szczególnie w okolicach śródstopia, ale też nie jest za ciasny, ma czubek na tyle szeroki i wysoki, że dziecko może swobodnie poruszać palcami, ma usztywniony zapiętek, nie ma twardej, sztywnej wkładki, ma elastyczną podeszwę, ale nie za miękką, która jest sprężysta i antypoślizgowa i zapewnia stopom odpowiednie zabezpieczenie przed zimnem, ma obcas nie wyższy niż 1,5 cm.)
      6. Ograniczenie czasu spędzanego w pozycji siedzącej (szczególnie przy smartfonach, tabletach, ekranach TV) zmniejsza ryzyko nadmiernego garbienia się.
      7. Przykład rodzica – Dzieci naśladują dorosłych, dlatego ważne jest, by rodzice również zwracali uwagę na swoją postawę i demonstrowali, jak siedzieć, stać i poruszać się zdrowo.

      Bibliografia:

      • Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6 – 10-letnich, Maria Kutzner-Kozińska, Kazimiera Wlaźnik
      • Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej, Marian Bondarowicz, Sławomir Owczarek
      • https://www.fizjo-sport.pl/

      Opracowała:

      Agnieszka Zacharzewska